Lerarenopleidingen Science en Wiskunde/Rekenen

Natuurkunde

07 mei 2017
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Praktijkonderzoek door natuurkundestudenten over hun eigen schoolpraktijk

Leraren kunnen veel leren over hun leerlingen door de eigen schoolpraktijk te onderzoeken. De instrumenten voor gegevensverzameling die daarvoor nodig zijn, moeten ze dan vaak zelf maken. Het gaat om instrumenten als test, interview, vragenlijst, observatie of toets. Door eerst een voorspelling doen, worden de gevonden resultaten des te interessanter. Meestal is het toch anders dan gedacht.

Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

MaSDiV – Omgaan met diversiteit in de bèta-vakken

Er worden docenten onderbouw vo science/wiskunde gezocht die nascholing zouden willen volgen op het gebied van ‘omgaan met verschillen in de bètavakken’. Het project gaan over het (culturele) diversiteit in de STEM lessen (onderbouw vo). Daarbij wordt aandacht besteed aan (na)scholing op het gebied van STEM en (culturele) diversiteit.

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

6 Aspecten van een onderzoekende houding

In alle fasen van het onderwijs is het werken aan een onderzoekende houding belangrijk. Het begint met het voeden van de nieuwsgierigheid van kleuters, maar waar koersen we in het onderwijs op af? Roeland van der Rijst komt in zijn onderzoek onder universitaire docenten in de natuurwetenschappen uit op zes verschillende aspecten die voor hen een onderzoekende houding typeren.

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Authentieke contexten in natuurwetenschappelijk onderwijs

Authentiek natuurwetenschappelijk onderwijs is ontwikkeld in de jaren ‘90 (Roth, 1995). Het was min of meer een reactie op onderzoek waaruit duidelijk bleek dat veel van wat mensen in hun dagelijkse en professionele leven ondernemen, nauwelijks wordt beïnvloed door opgedane ervaringen bij de bètavakken (Lave, 1988). Uit deze constatering kwam het fundamentele idee naar voren om onderwijs in de natuurwetenschappelijke vakken te benaderen vanuit een cultureel perspectief. Uitgaande van dit perspectief is het leren van natuurwetenschappen meer dan alleen het leren toepassen van formele natuurwetenschappelijke kennis en vaardigheden op problematische situaties.

Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Voortgezet onderwijs // Lang

Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen

In dit artikel wil ik laten zien dat het ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen niet heel moeilijk hoeft te zijn of veel tijd hoeft te kosten. Ik zal een aantal mogelijkheden stapsgewijs beschrijven in opklimmende moeilijkheidsgraad. De eerste stap verwijst niet naar een bepaald type context-concept onderwijs maar naar belangrijke voorwaarde voor het uitproberen van nieuw onderwijs: lestijd.

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie

Verslag van de werkgroep “Reflecting on Thinking” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Hoe kun je leerlingen uitnodigen tot wetenschappelijk denken en wetenschappelijk taalgebruik? Een werkvorm hiervoor is de ‘Socratische discussie’. Hierbij krijgen groepjes leerlingen een rol toegewezen in een wetenschappelijk discussie. Deze werkvorm combineert bestaande didactische modellen tot een effectieve strategie om wetenschappelijke thema’s met een ethisch conflict te bespreken en doorgronden. Dit webartikel bevat achtergrondinformatie, lesideeën en lesmateriaal behorende bij de werkvorm ‘Socratische discussie’.

04 mei 2017
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Handboek natuurkundedidactiek

Auteurs: Koos Kortland, Ad Mooldijk en Hans Poorthuis Website: natuurkundedidactiek.nl De bij dit boek gemaakte website geeft de mogelijkheid tot een verdere verbreding, verdieping en onderbouwing door het raad­plegen van lesmateriaalvoorbeelden en oorspronkelijk bronnenmateriaal. De website geeft ook onder­steuning voor lerarenopleiders bij het gebruik van dit handboek in de vorm van mogelijke en naar eigen…

Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Rapport ‘Interesses en studiekeuze van jongeren met bètatalent’

De afgelopen jaren zijn er binnen de Universiteit Utrecht verschillende masterscripties geschreven over leerlingen van het Junior College Utrecht (JCU) en de U-Talent Academie (U-TA). De scripties doen verslag van onderzoek naar de interesses, interesseontwikkeling en studiekeuzeprocessen van deze leerlingen. Welke interesses hebben JCU- en UTA-leerlingen met betrekking tot bèta-disciplines, maar ook daarbuiten? Hoe ontwikkelen…

20 april 2017
ANW // Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Middelbaar beroepsonderwijs // Vmbo // Lang

Update: Beroepsgericht onderwijs in natuurwetenschap en techniek volgens het ‘Hybride Leeromgeving’ model

In een hybride leeromgeving worden contexten waarin leren plaatsvindt, doelbewust
met elkaar verweven. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om leren in schoolse contexten, leren
op de werkplek en alle mengvormen daarvan. Om die verwevenheid te realiseren, kan
gebruik worden gemaakt van een model voor het ontwerpen van beroepsgerichte
leeromgevingen (Zitter en Hoeve 2012).

Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Het 4 componentenmodel voor competentiegericht opleiden

Op een groot aantal VMBO en MBO opleidingen wordt competentiegericht opleiden vorm gegeven volgens een model dat is ontwikkeld door het consortium beroepsonderwijs, in samenwerking met scholen en wetenschappers. Dit zogenaamde vier componentenmodel bestaat uit: Leertaken, Ondersteunende informatie, Procedurele informatie en Deeltaakoefening

Natuurkunde // NLT // Voortgezet onderwijs // Lang

Discussieposter en Praktijktoepassing ontwerpen voor Begripsproblemen bij Elektriciteit

Leerlingen hebben over natuurkundige verschijnselen vaak denkbeelden die niet overeenkomen met de natuurwetenschappelijke denkbeelden. Voor het leren betekent dit dat de docent moet aansluiten bij die denkbeelden en ze moet proberen uit te bouwen tot de begrippen en modellen uit het vak. Hieronder vindt u opdrachten en achtergrondinformatie voor docent in opleiding bij dit probleem.

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Begrippenkaarten – concept maps

In een begrippenkaart of ‘concept map’ laten leerlingen zien hoe zij de relatie zien tussen begrippen, voorwerpen en verschijnselen. Begrippenkaarten zijn zowel geschikt voor leerlingen in het basisonderwijs als in het voortgezet en hoger onderwijs. Dit artikel is een uitgebreide samenvatting van ‘Concept mapping’ van Gunstone & White (1992). Het geeft instructies voor het voorbereiden en geven van lessen met begrippenkaarten, en gaat in op verschillende toepassingen van begrippenkaarten.

Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen

Authentieke onderzoekspraktijken verschillen van onderzoek dat op school gedaan wordt. Er zijn bijvoorbeeld verschillen in denkwijze en complexiteit. Daarom passen Anat Yarden en haar onderzoeksgroep onderzoeksartikelen van wetenschappers aan voor het niveau van de vwo bovenbouw. Leerlingen die deze wetenschappelijke artikelen lezen, krijgen meer inzicht in het wetenschappelijk proces en hun onderzoekend denken verbetert. In dit webartikel wordt deze lesmethode besproken en onderzoek hiernaar.

Natuurkunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Lang

Natk4all: universitaire cursussen voor natuurkunde eerstegraders

In het artikel Vakinhoud natuurkunde eerstegraders op één lijn bij Technische Universiteiten berichtten wij in 2013 over het gelijktrekken van de opleidingen tot eerstegraads natuurkundedocent. Inmiddels is dit project, genaamd Natk4all, gestart met ondersteuning van het ministerie van OCW. Bij Natk4all worden elf cursussen ontwikkeld, van quantummechanica tot grondslagen van de natuurkunde, die vanaf september 2015 van start gaan. Doel is meer natuurkundedocenten opleiden. Tegelijkertijd bieden de cursussen een buitenkans voor al werkende docenten om zich vakinhoudelijk te verdiepen. Ook docenten die al lesgeven, maar hun bevoegdheid nog moeten halen, kunnen zich opgeven.

Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Vakinhoud natuurkunde eerstegraders op één lijn bij Technische Universiteiten

In navolging van de opleiding tot eerstegraads wiskunde docent, is op initiatief van TUE opleider Lesley de Putter bij de Technische Universiteiten ook voor natuurkunde afgesproken
welke vakinhoudelijke bagage de docent op zak moet hebben. Op de motor door het land langs universitaire lerarenopleidingen loont dus niet meer.
De natuurkunde verder eigen maken kan vooraf of parallel aan de lerarenopleiding plaatsvinden.

17 april 2017
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Omgaan met leefwerelddenken

In de vakdidactiek is het belangrijk dat aanstaande/beginnende docenten zich er van bewust worden dat ze diverse woorden gebruiken die voor leerlingen een andere betekenis hebben dan voor hen zelf (bijvoorbeeld ‘kracht’ of ‘energie’ of ‘straling’, etc.) We willen dat ze gaan onderzoeken welke betekenissen hun eigen leerlingen hanteren en dat ze manieren gaan ontwikkelen om hier mee om te gaan.

ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Constructivisme

Constructivisme is een theorie over leren. Constructivisten zien leren als actieve constructie van kennis gebaseerd op wat de leerling al weet. Leerlingen interpreteren nieuwe informatie in het licht van hun eigen structuur van voorkennis. Geschiedenis De constructivische visie op leren is gericht op de kwalitatieve veranderingen die bij leerlingen plaatsvinden. Onderwijzen is op te vatten…

Biologie // Natuur // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Leren luisteren naar leerlingdenkbeelden over bèta-begrippen

Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?

Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Voorbereiden op begripsproblemen in de les

Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?

16 april 2017
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Vakdidactische voorkennis van leraren-in-opleiding onderzoeken

Net zoals een docent in zijn onderwijs over een vakbegrip rekening moet houden met de voorkennis van leerlingen, zo moet een vakdidactisch opleider rekening houden met de voorkennis van de leraren-in-opleiding. Daartoe moet de opleider zich van de vakdidactische voorkennis op de hoogte stellen, met name kennis over denkbeelden en begripsproblemen van leerlingen.
Dat kan hij/zij doen door de lio zonder het lesboek een les over een conceptueel moeilijk begrip te laten voorbereiden: de lesvoorbereidings-methode’ (lesson planning method).

ANW // Natuurkunde // NLT // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Intuïtieve begrippen versus vakbegrippen

Leerlingen maken al gebruik van bepaalde veronderstellingen op het gebied van stroom en spanning als ze in de natuurkundeles met deze begrippen worden geconfronteerd. Dankzij het taalgebruik thuis rondom elektriciteit, dankzij de noties die ze oppikken bij het gebruik van dynamo’s bij fietsen, “weten” leerlingen al hoe een elektrische schakeling kan reageren.

Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Is een element een stof?

Uit een door mij vericht onderzoek uit 1978 is gebleken dat leerlingen in 3 MAVO nogal wat problemen hadden met het stofbegrip. De leerlingen hebben er moeite mee gehad de begrippen mengsel en verbinding van elkaar te onderscheiden. Men kan zich afvragen in hoeverre de leerlingentekst de leerlingen kan helpen of juist in verwarring kan brengen bij het leren onderscheiden van dit soort fundamentele begrippen.

12 april 2017
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Video’s leraar24 kwijt? Even vragen…

Zoals jullie weten is de website Leraar24 (met veel video’s) onlangs omgezet naar een nieuwe omgeving (een moderner jasje). Bij die omzetting heeft met er voor gekozen een deel van de video’s niet meer te hergebruiken, dus deze zijn niet meer te vinden. Mocht het nu zo zijn dat jij in jouw onderwijs toch graag…

27 maart 2017
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Boekpresentatie ‘Handboek Natuurkundedidactiek’ – 11 mei 2017

Onder redactie van Koos Kortland, Ad Mooldijk en Hans Poorthuis is het handboek natuurkundedidactiek ontwikkeld. Op donderdag 11 mei wordt het boek van 15.30 tot 17.00 uur gepresenteerd op de Universiteit Utrecht. Tijdens deze boekpresentatie geven docenten, lerarenopleiders, leraren in opleiding en promovendi vanuit hun eigen optiek aan wat het boek voor hen kan betekenen….

16 maart 2017
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Primas – Promoting inquiry-based learning

primas-project.eu Promoting inquiry-based learning Primas staat voor het stimuleren van onderzoekend leren in de wiskunde en natuurwetenschappen, in zowel primair als voortgezet onderwijs. Het doel van Primas is om docenten en opleiders te ondersteunen in de ontwikkeling van didactieken, waarmee zij leerlingen en studenten onderzoekskwaliteiten kunnen bijbrengen. Daarvoor biedt de website ondermeer nascholingsmaterialen en -cursussen…

07 maart 2017
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Utrecht Physics Challenge – 6 mei 2017

Op 6 mei organiseert het departement Natuurkunde van de Universiteit Utrecht, in samenwerking met studievereniging A-Eskwadraat, de Utrecht Physics Challenge. Dit is een nieuw evenement en bestaat uit twee onderdelen: de Student Challenge en het Physics Festival. Het Physics Festival gedeelte zal op het Domplein in Utrecht plaatsvinden en is opgezet voor een algemeen publiek. Het is een…

25 februari 2017
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Intercultureel leren bij rekenen/wiskunde en science -> vragenlijst voor lerarenopleiders

IncluSMe is een recent gestart Europees project waaraan lerarenopleidingen uit 11 landen deelnemen. De afkorting staat voor: Intercultural learning in mathematics and science initial teacher education. Eén van de uitgangspunten van dit project is de noodzaak om interculturele aspecten op te nemen in de curricula en lesmaterialen van de lerarenopleidingen en op die manier wiskunde…

16 januari 2017
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Concept-context in lesmateriaal

Auteur: Herman Schalk De examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven in de eindtermen aan dat de kandidaten hun kennis in contexten moeten kunnen gebruiken. Dat moet dan ook geleerd worden, dus het onderwijs moet daarop toegesneden zijn. Er zijn verschillende manieren waarop contexten deel kunnen uitmaken van…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Opdrachten over concept-context

Auteurs: Herman Schalk en Lucia Bruning De vernieuwde examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven in de eindtermen aan dat de kandidaten hun kennis in contexten moeten kunnen gebruiken. De wisselwerking tussen concepten en contexten is daarmee een wezenlijk aspect van het hedendaagse onderwijs in de natuurwetenschappen. Daarom…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Concept-contextvenster

De examenprogramma’s van biologie, natuurkunde en scheikunde voor havo en vwo die vanaf 2013 ingevoerd zijn, zijn gebaseerd op de concept-contextbenadering. Kort gezegd betekent het dat leerlingen leren om concepten wendbaar toe te passen in verschillende contexten. Maar wat is nou die concept-contextbenadering? En wat wordt er bedoeld met concepten, met contexten? Wij geven een handvat om in gesprek te gaan over concept-context. Daarnaast laten we vier uitwerkingen zien van de wisselwerking tussen concepten en contexten: het concept-contextvenster. Deze uitwerkingen geven houvast in het vertalen van een concept-contextvisie naar de (les)praktijk

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Het implementeren van contexten in onderwijsmateriaal

Een stappenplan voor ontwerp en analyse voor de natuurwetenschappelijke vakken Auteurs: Gerret Sanders en Maarten Pieters Leerlingen moeten hun kennis in contexten kunnen gebruiken. De vernieuwde examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven dat in de eindtermen duidelijk aan. Dat moet dan ook geleerd worden, dus het onderwijs moet…

08 december 2016
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

ECENT/ELWIeR conferentie 19 mei 2017: ‘Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding’

Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. Het thema van de conferentie dit jaar is “Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding”. Kiezen voor samenhang is niet hetzelfde als kiezen tegen vakdisciplines. De conferentie start met een openingslezing en een ontwerp-sessie rondom de Leidse Tyrannosaurus…

29 oktober 2016
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Kennisbasis natuurkunde vakinhoudelijk

Voor de kennisbasis natuurkunde geldt dat de onderdelen “experimenteel werk” en “contex- ten”, die bij elk domein genoemd worden, zijn ingevuld met slechts enkele voorbeelden. Het redactieteam wil hiermee alleen benadrukken dat zowel experimenteel werk als toepassin- gen en contexten belangrijk zijn. De keuze voor speci eke experimenten en contexten kan veel breder zijn dan wat in de kennisbasis is omschreven.

06 oktober 2016
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Alert 277 – Postdoconderzoek op uw eigen school?

De call voor nieuwe postdoc-onderzoeken startend per september 2017 is nu open! Bent u gepromoveerd en werkzaam als bèta en/ of techniekdocent (biologie, informatica, natuurkunde, scheikunde, techniek en/of wiskunde) op een MBO- of VO-school? En wilt u bijdragen aan de schoolontwikkeling door het uitvoeren van een toegepast, vakdidactisch wetenschappelijk onderzoek?  Dan is tijdelijke aanstelling van…

Natuurkunde // Kort

Alert 276 – Conferentie: Narrative & Metaphor in Education – 30 maart & 1 april 2017

Verhalen vertellen en het gebruik van metaforen worden vaak vooral geassocieerd met literatuur en poëzie. Wetenschappers binnen de filosofie, psychologie, antropologie en taalkunde hebben de afgelopen 30 jaar echter laten zien dat zowel verhalen als metaforen een fundamentele rol spelen in ons denken, ervaren, voorstellen en begrijpen. Dat maakt deze fenomenen bij uitstek interessant voor…

16 augustus 2016
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

ECENT/ELWIeR conferentie op vrijdag 19 mei 2017

Save the date: vrijdag 19 mei 2017 Tijd: 10.00 – 17.00 uur Locatie: Hogeschool Domstad, Utrecht Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. De perfecte gelegenheid om in contact te komen met collega’s en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen binnen het werkveld. Reserveer alvast…

Natuurkunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Kort

Conferentie Wetenschap en Techniek

Op vrijdag 16 september 2016 organiseert HAN Pabo de Conferentie Wetenschap en Techniek ‘Science education and the scientific perspective: implications for teaching, gathering evidence and assessment’. Deze conferentie vindt plaats op de HAN Pabo in Nijmegen en wordt opgedragen aan Jos Marell, ter ere van zijn afscheid als docent aan de HAN Pabo.  Programmaoverzicht 12.30-13.30…

21 maart 2016
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

SSIBL (Socio-Scientific Inquiry Based Learning)

Bij onderzoekend leren denkt u misschien als eerst aan onderzoek doen door leerlingen zelf. Maar hebt u er wel eens aan gedacht dat u de didactiek van onderzoekend leren ook kunt inzetten bij het werken aan burgerschapsvorming? Dit artikel beschrijft het PARRISE-project, waarin onderzoekend leren wordt ingezet bij maatschappelijke vraagstukken.

31 december 2014
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

10 voor de leraar

10voordeleraar richt zich op landelijke initiatieven om de kwaliteit van de lerarenopleidingen te borgen en zo zorg te dragen voor blijvend goed opgeleide leraren. Lerarenopleiders vormen de spil van het programma en voeren de gezamenlijke regie binnen verschillende landelijke netwerken. Het werkveld, de wetenschap en andere deskundigen zijn aangesloten voor legitimering en validering. De lerarenopleidingen…

25 september 2014
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort

Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale contex

Met computersimulaties kun je onderzoekend leren goed ondersteunen. Nico Rutten onderzocht in zijn promotieonderzoek of je simulaties in een klassikale context effectief kan inzetten. Dit blijkt het geval. Hierbij is het van belang om aan te sluiten bij de onderzoekscyclus en de leerlingen centraal te stellen. Klassikaal kan een simulatie er gemakkelijk even tussendoor: een…

19 september 2014
Natuurkunde // Wiskunde // Onderbouw h/v // Lang

Een leerlijn voor werken met verbanden

De bètavakken hebben elk hun eigen manier om met verbanden, evenredigheden en functies om te gaan. De verschillende behandelwijzen ondersteunen elkaar niet. Leerlingen ervaren de leerstof dan ook niet als samenhangend. Daardoor zullen zij wat ze bij het ene vak leren, niet vanzelf bij het andere vak gebruiken.

18 september 2014
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Vaardigheid: Een werkplan maken

Onderzoek doen berust op een aantal basisvaardigheden die met geschikte praktische opdrachten kunnen worden opgebouwd. Dit artikel beschrijft de vaardigheid: “Werkplan maken” aan de hand van een korte biologieopdracht. Biologieopdracht Groente koken, ja of nee? Beschrijving Groente koken of rauw eten, wat is nu het beste? Op deze vraag valt geen eenvoudig antwoord te geven….

19 december 2013
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Alert 85 – Professionele leergemeenschappen voor wiskunde

Inmiddels is duidelijk dat verschillende lerarenopleidingen (ulo’s) kunnen starten met professionele leergemeenschappen (PLG’s, o.a. RUG en RU/HAN, zullen PLG’s starten met wiskunde als vakinhoud; bij de UU zal het gaan over de kennisbasis voor lln voor science onderbouw vo)). ELWIeR (en ECENT) zullen zorgdragen voor de uitwisseling tussen deze PLG’s als het gaat om wiskunde…

11 december 2013
Natuurkunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Pisa 2012

PISA is het grootste internationaal vergelijkende onderzoek naar de prestaties van leerlingen in onderwijsstelsels in de wereld en geeft inzicht in de prestaties van 15-jarige leerlingen in 65 landen (OECD-lidstaten en geassocieerde landen) op het gebied van lezen, wiskunde en science. Recenter: Resultaten Pisa 2022 In PISA 2012 was er (evenals in 2003) extra aandacht…

07 september 2012
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Natuurwetenschappelijk onderwijs voor duurzame ontwikkeling

Vanwege de grote problemen waar de mensheid voor staat, zoals het opwarmen van de aarde en het uitputten van natuurlijke hulpbronnen, is er momenteel veel aandacht voor duurzame ontwikkeling. Ook is er een toenemend besef dat de kwaliteit van het onderwijs kritisch is voor duurzame ontwikkeling in alle sectoren van de samenleving. In hoog aangeschreven…

06 september 2012
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Demonstratieproeven bij stoffen en materialen

In de bachelor-lerarenopleiding scheikunde van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit artikel betreft de vakcursus Stoffen en Materialen. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het uitvoeren van…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Een toets met correctievoorschrift maken bij kracht en beweging

In de bachelor-lerarenopleiding van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit betreft de vakcursus kracht en beweging. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het maken van een toets…

Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Simulaties bij Licht en Geluid

In de bachelor-lerarenopleiding van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit betreft de vakcursus Licht en Geluid. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het maken van een opdrachtenblad…

ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

ECENT conferentie 21 mei 2014: Het bèta-mozaïek

Op woensdag 21 mei 2014 wordt de jaarlijkse ECENT conferentie gehouden. Het thema van dit jaar is: Het bèta-mozaïek: Samenhang in de vakken. Dirk Jan Boerwinkel (FIsme, UU) zal de openingslezing verzorgen, over de nieuwe kennisbasis voor de onderbouw. Daarna worden er diverse werkgroepen aangeboden, over het thema en andere actuele onderwerpen. Hieronder volgen omschrijvingen…

04 september 2012
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

Mindshifting: (Hoe) kunnen we mindsets veranderen?

Op 19 december 2013 hield Prof. Dr. P. Robert-Jan Simons zijn afscheidsrede als hoogleraar ‘Didactiek in digitale context’ aan de Universiteit Utrecht. In dit webartikel leest u een korte samenvatting van deze afscheidsrede, en kunt u de gehele afscheidsrede lezen.

ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

De aard van natuurwetenschappen en techniek in het onderwijs

In het lager en voortgezet onderwijs wordt een bepaald beeld geschetst van de natuurwetenschappen. Het vele onderzoek dat in dit verband aan het natuurwetenschappelijk onderwijs is gedaan, staat bekend onder de noemer Nature of Science (NoS). Onderzoek op dit gebied heeft bijvoorbeeld laten zien dat het beeld van wetenschap dat leerlingen meekrijgen, zelden in overeenstemming…

05 september 2010
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Lezing: Bètaonderwijs in verandering

Kerst Boersma is hoogleraar didactiek van de biologie, en altijd intensief betrokken geweest bij vernieuwingen in het natuurwetenschappelijk onderwijs. Van 2005 t/m 2010 was hij voorzitter van de CVBO, de vernieuwingscommissie die een nieuw examenprogramma voor het vak biologie ontwikkelde, en voorzitter van het overleg van de commissies en stuurgroepen voor de vijf bètavakken. Kerst Boersma…

14 november 2002
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

SAmenhangend Leren Voortgezet Onderwijs

Het SaLVO-project streefde de volgende doelen na: * Ontwikkelen van voorbeeldlesmateriaal rondom een doorlopende leerlijn voor ‘verbanden tussen grootheden’ * Verzorgen van nascholing rondom het aanbrengen van samenhang tussen vakken in het algemeen en ‘verbanden tussen grootheden’ in het bijzonder. De website is opgeheven: http://www.fisme.science.uu.nl/nl/salvo Het lesmateriaal is nog wel beschikbaar: https://www.fi.uu.nl/publicaties/subsets/salvo/

Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Bèta Profielen in het Studiehuis

De volledige naam van het project is het Project Bèta-Profielen in het Studiehuis, afgekort: het BPS-project. Dit was een gezamenlijk project van de vakgroepen natuurkunde-, scheikunde- en biologiedidactiek, het Freudenthal Instituut voor wiskundeonderwijs en het IVLOS, die samenwerken in het Freudenthal instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen (FIsme) van de Universiteit Utrecht. Het Centrum…

ELWIeR en Ecent als één STEM