Lerarenopleidingen Science en Wiskunde/Rekenen

Natuurkunde

03 juni 2020
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Quantum mechanica in het voortgezet onderwijs, hoe realiseer je meer begrip?

Krijtenburg, K. (2020). Teaching Quantum Mechanics at the secondary school level. University of Twente, Enschede. Quantummechanica is gebaseerd op geavanceerde wiskunde, die geen onderdeel uitmaakt van het curriculum van de middelbare school. Daarnaast heeft quantummechanica geleid tot een nieuwe manier van denken die conflicteert met het klassieke denken van scholieren. Het is daarom nodig om…

12 mei 2020
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Vacature docent-ontwikkelaar natuurkunde bij U-Talent

Wij zijn op zoek naar een docent-ontwikkelaar natuurkunde voor 0,3 fte per 1 september 2020. In U­-Talent werken de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht en scholen uit de regio nauw samen aan kwalitatief goed bèta­ en techniekonderwijs voor havo en vwo. U-­Talent is gericht op het verdiepen en verrijken van het bètaonderwijs, talentontwikkeling in de bètavakken en het vergroten…

05 mei 2020
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Ieder kwartaal een les buiten het boekje

Voorjaar 2020 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….

01 mei 2020
Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Curriculumnadrukken – Werkvorm om studenten na te laten denken over hun visie op hun vak

Leraren in opleiding moeten hun visie op het onderwijs in hun vak vormen en kunnen verwoorden. SLO heeft een werkvorm ontwikkeld die daarbij kan helpen. In NVOX is al eerder een begeleidend artikel verschenen (Woldhuis & Pieters, 2020). De werkvorm is geschreven voor vaksecties, maar kan – met mogelijke uitzondering van stap 5 – prima…

28 april 2020
Natuurkunde // Techniek (VO) // Vmbo // Kort

Bijscholingsaanbod vmbo ook interessant voor natuurwetenschappen en techniek

Het vmbo is in beweging. Enkele jaren geleden zijn er tien nieuwe beroepsgerichte profielen gevormd. En de gemengde leerweg en de theoretische zullen samengevoegd worden tot wat nu (nog?) de Nieuwe Leerweg heet. In die nieuwe leerweg zullen er “praktijkgerichte programma’s” komen, waarvan Technologie en toepassing (T&T) er naar verwachting één zal zijn. Binnen T&T…

Natuurkunde

Het Praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen

De eerste druk van het praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen is online beschikbaar. Het boek is bedoeld voor gebruik bij het onderdeel vakdidactiek in de tweedegraads lerarenopleiding als kennisbasis voor (aanstaan­de) natuurkundeleraren in het vmbo (voor het vak NaSk 1) en de onderbouw havo en vwo. Het biedt daarnaast ondersteuning aan de leraar die daar…

04 april 2020
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Student op School

Doel van dit project: het digitaal ondersteunen van (examen)leerlingen bij het inhalen van achterstanden het begeleiden bij profielwerkstukken ondersteuning bieden voor docenten bij schoolprojecten Website SOS is een project waarbij studenten van de Universiteit Utrecht tijdens hun studie met leerlingen en leraren uit het VO in contact komen. Ze verlichten de werkdruk van docenten met…

13 maart 2020
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

MOST – Meaningful Open Science Education Connects Schools To Communities

  Project H2020 – 2020-2023 In MOST onderzoeken we hoe scholen en hun directe omgeving (gezin/familie, omwonenden, bedrijven, e.d.) kunnen samenwerken aan duurzaamheid. MOST richt zich daarbij op de maatschappelijke vraagstukken afval en energie. Binnen die twee thema’s worden voor de ‘community’ relevante vragen of problemen geformuleerd en daar wordt vervolgens aan gewerkt in zogenaamde…

03 maart 2020
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Online vragenlijst over ‘kritisch burgerschap’ (in relatie tot STEM lerarenopleiding). Graag invullen

Socio-Scientific Issues in de lerarenopleiding Bent u lerarenopleider STEM? (wi, na, sk, bio, inf) En heeft u een mening over de rol van socio-scientific issues in uw opleiding? Met daarbij een belangrijke rol voor statistiek in de vorm van het werken met grote databestanden. Wilt u dan deze vragenlijst invullen? Korte toelichting Ensite is een…

28 februari 2020
Natuurkunde // Kort

Practicumleider Ioniserende Stralen Practicum (1,0 fte)

Positie: Onderwijs en onderzoek Uren per week: 38 tot 38 Faculteit of dienst: Faculteit Betawetenschappen Afdeling: Freudenthal Instituut Uiterlijk reageren op: 5 april 2020 Functie Wij bieden een boeiende functie waarbij je veel contact met middelbare scholieren en docenten hebt. Als practicumleider ga je aan de slag met leerlingen uit de bovenbouwklassen van de havo…

17 februari 2020
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Environmental socio-scientific issues in (teacher) education for science & mathematics (May, 20, 2021)

English information 20 mei 2021 by Elwier/Ecent, Utrecht University. Een activiteit van het Ensite project. Maatschappelijk-technologische vraagstukken in het bèta-onderwijs Studiemiddag voor lerarenopleiders STEM ihkv het project ENSITE. do. 20 mei 2021, 13:45-17:00 Inschrijven Thematiek Moet vaccinatie verplicht worden? Mogen we alleen nog ‘duurzame energie’ gebruiken? Kan de opwarming van de aarde nog worden gestopt?…

14 februari 2020
Natuurkunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Lectoraat Bètadidactiek

Rutger van de Sande Fontys Hogescholen Website lectoraat en Website Onderwijsingenieurs Rutger is deskundig op het terrein van veranderingen in het bètaonderwijs en wat de gevolgen daarvan zijn voor het leren van leerlingen. Hij onderzoekt hoe docenten omgaan met die veranderingen en hoe zij ondersteund kunnen worden bij het vormgeven en evalueren van aansprekend, relevant…

10 februari 2020
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Kort

Onderhoud van syllabi van de natuurwetenschappelijke vakken havo en vwo

In 2020 zal er ‘groot’ onderhoud aan de syllabi voor biologie, natuurkunde en scheikunde plaatsvinden. Dat gebeurt aanleiding van adviezen die in 2019 opgesteld zijn op basis van commentaar van ervaren docenten. In 2019 hebben focusgroepen van ervaren docenten biologie, natuurkunde en scheikunde zich gebogen over de syllabi voor havo en vwo voor die vakken….

Natuurkunde // Kort

Fysica 2020 op 17 april 2020

FYSICA is the annual physics conference of the Netherlands’ Physical Society (NNV). Each year the NNV organises FYSICA in cooperation with a Dutch university, in 2020 with University of Twente. So every year FYSICA takes place in another city, according to a roster. FYSICA 2020 will be at University of Twente on Friday 17 April…

04 februari 2020
Natuurkunde // Scheikunde // Hoger Onderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Kort

Studiemiddag Operatie Nachtwacht

Speciaal voor (bèta) leraren organiseert het Rijksmuseum op woensdag 15 april de studiemiddag Operatie Nachtwacht. Bent u nieuwsgierig naar de nieuwste onderzoekstechnieken voor schilderijenonderzoek? Wilt u als eerste weten wat de resultaten zijn van het onderzoek naar de Nachtwacht? Tijdens de studiemiddag Operatie Nachtwacht komt u erachter. In juli 2019 is het Rijksmuseum een grootschalig…

31 januari 2020
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Kort

WND-Conferentie

Sinds 1966 organiseert de Werkgroep Natuurkunde Didaktiek (WND) een conferentie voor docenten natuurkunde. Deze conferentie is in de loop van de jaren uitgegroeid tot een groot evenement waar zo’n 650 docenten, didactici en onderwijsontwikkelaars uit Nederland en België elkaar ontmoeten. wndconferentie.nl Eerdere versies WND-Conferentie 2023 WND-Conferentie 2022

06 januari 2020
Natuurkunde // Middelbaar beroepsonderwijs // Kort

Viva Fysica – 24 januari 2020

Op vrijdag 24 januari 2020 is weer een editie van Viva Fysica! Het congres over natuurkunde onderzoek in Amsterdam voor docenten natuurkunde en voor hun meest gemotiveerde natuurkunde-leerlingen. Programma 10:00 Opening en welkom 10:10 Kosmologie – Jan Pieter van der Schaar 10:35 Exoplanets: In search of Earth 2.0 – Jayne Birkby 11:00 Pauze 11:30 Zwarte…

11 december 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Sprong-STEM

Project voor een hoogwaardig STEM-netwerk, 2020-2023 Website: stemnetwerk.nl Met steun van Sprong Educatief Doel Crossing boundaries for learning and development: Bevordering van bèta-burgerschap (mathematical en scientific literacy) in po en vo. Dit project is gericht op verwezenlijking van hoogwaardig onderwijs in Science, Technology, Engineering & Mathematics (STEM) in het primair- en voortgezet onderwijs en de…

06 december 2019
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Hoger Onderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Games in het onderwijs? Kom naar de conferentie ‘Enter the playground!’

Wat kan een spel toevoegen aan jouw lessen? En hoe zet je deze dan het meest effectief in? Hoe kun je hier morgen al mee aan de slag? Kom 29 januari 2020 voor antwoord op deze en nog veel meer vragen naar de conferentie ‘Gamedidactiek: enter the playground!’. Voor onderwijsprofessionals en trainers uit alle geledingen…

22 november 2019
Natuurkunde // Hoger Onderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

WND-conferentie 2019

Sinds 1966 organiseert de Werkgroep Natuurkunde Didaktiek (WND) een conferentie voor docenten natuurkunde. Deze conferentie is in de loop van de jaren uitgegroeid tot een groot evenement waar zo’n 600 docenten, didactici en onderwijsontwikkelaars uit Nederland en België elkaar ontmoeten. De komende (54e ) conferentie vindt plaats op vrijdag 13 en zaterdag 14 december 2019. Het…

31 oktober 2019
Biologie // Informatica // Natuurkunde // Scheikunde // Kort

Ecent Archief

Ecent streeft na relevante (historische) bronnen op het gebied van science-onderwijs digitaal beschikbaar te stellen. Overzicht huidige bronnen PLON (1980-1986) Project Leerpakket Ontwikkeling Natuurkunde MENT (1982-1991) Meisjes, natuurkunde en techniek DBKna (1975-1996) Differentiatie Binnen Klassenverband (natuurkunde) Kennisbank biologie (2010) vakdidactiek: Leerlingdenkbeelden Kennisbank natuurkunde (2010) vakdidactiek: Leerlingdenkbeelden Kennisbank scheikunde (2010) vakdidactiek: Leerlingdenkbeelden Chemie-artikelen (1989-2023) Chemie aktueel…

06 oktober 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Ieder kwartaal een les buiten het boekje

Najaar 2019 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….

27 september 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Duurzaamheidsvraagstukken in het bètaonderwijs

Informatie bij NWO Volledige titel van dit driejarige praktijkonderzoek: Een handelingsperspectief voor burgerschapsvorming omtrent duurzaamheid in het bètaonderwijs Science teacher competence in citizenship education about sustainability in science education Samenvatting Ontwikkelingen in wetenschap en technologie kunnen zowel een positieve als negatieve impact hebben op onze maatschappij. Om verantwoorde beslissingen te nemen in zogenaamde socio-scientific issues…

04 september 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

ENSITE: Europees project voor de lerarenopleiding (science en wiskunde)

Titel: Socio-Scientific Issues in de lerarenopleiding (pabo, 2eg, 1eg) Met veel aandacht voor data-verzameling, en kritische data-analyse O.a.: Reasoning, argumentation & critical thinking Collecting data Analysing big data Decision-making ENSITE ontwikkelt opleidingsmodules voor de lerarenopleidingen Science/Wiskunde op het gebied van Socio-Scientific Issues. Dit materiaal is gericht op het ontwikkelen van docent-vaardigheden voor: het geven van…

03 september 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Conferentie Educating the Educators op 7 en 8 oktober a.s.

Bent u geïnteresseerd/werkzaam in STEM opleiding/nascholing (pabo, 2eg en 1eg) en u wilt wel eens met uw Europese collega’s afstemmen en discussiëren? Dat kan, op 7 en 8 oktober a.s., in Freiburg, Duitsland, gedurende de conferentie ‘Educating the Educators’. U kunt zich nog aanmelden via de website De organisatie is in handen van het International…

Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Toolkit Formatief Evalueren vernieuwd en uitgebreid

Handige instrumenten en documentatie die direct in de praktijk van klas en opleiding te gebruiken is, staat nu toegankelijk bij elkaar! In een eerder artikel werd de Toolkit Formatief Evalueren beschreven, gevuld met de opbrengsten van de leernetwerken van SLO, VO-raad, HU en WUR. Inmiddels is de toolkit uitgebreid en in een nieuw jasje gestoken….

02 september 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Beroepsonderwijs // Hoger Onderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Lectoraat Didactiek van de Bètavakken

Didactiek van de Bètavakken Bert Bredeweg Info bij HvA Met ingang van 1 oktober 2018 is Bert Bredeweg benoemd tot lector Didactiek van de Bètavakken bij de Hogeschool van Amsterdam.Kernvraag van het lectoraat is wat effectieve didactische interventies zijn voor het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en attitudes in de bètavakken in de grootstedelijke context. Het…

Bert Bredeweg
27 augustus 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Kort

Ontwikkeling van curriculum frameworks in het VK

In het Verenigd Koninkrijk zijn de drie bèta-vakverenigingen – de Royal Society of Biology (RSB), de Royal Society of Chemistry (RSC) en het Institute of Physics (IoP) – met een zeer interessant project bezig. In eerste instantie zelfstandig, maar ook steeds meer in overleg, zijn ze zogenaamde frameworks aan het ontwikkelen voor toekomstige curricula: adviezen…

19 juni 2019
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Evaluating the quality of inquiries: an approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students

  Van der Jagt, S. (2016). Evaluating the Quality of Inquiries. An approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students. Vrije Universiteit, Amsterdam. Bespreking door Ed van den Berg Website met proefschrift en bronnen Interview met Saskia van der Jagt en leerlingen op Leraar 24  Elk leerling onderzoek…

11 juni 2019
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Curr.nu en de lerarenopleiding M/N (tussenstand zomer 2019)

Naar aanleiding van de werkgroep over het werk van het ontwikkelteam M/N op de Ecent conferentie van 17-5-2019 “Onze wereld is de directe werkelijkheid waar leerlingen zich kunnen verwonderen, leren en ontwikkelen. Vanuit verschillende disciplines leer je jezelf en de wereld om je heen (ver)kennen, begrijpen, verklaren en waarderen. Het leergebied leent zich om een…

22 mei 2019
Natuurkunde // Hoger Onderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

’t Hooft conferentie ‘From weak force to black hole thermodynamics and beyond’

Van donderdag 11 t/m zaterdag 13 juli zal er een conferentie plaatsvinden ter ere van Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft. Er zal door grote namen van over de hele wereld worden gesproken en gedebatteerd over de ontdekkingen van Gerard ’t Hooft en recente ontwikkelingen op dat gebied (denk aan het Higgs deeltje en zwaartekrachtsgolven). Daarnaast zullen…

t Hooft conferentie
01 april 2019
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Het realiseren van een CoCo-leeromgeving: Percepties van leerlingen en docenten

Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1983-2014 Voorbraak, J. de Putter, L. Taconis, R. den Brok, P.Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen 2011 – 28(2), 21-42,Download pdf The concept-in-context (CoCo) innovation tries to tackle problems concerning the low interest of students in science subjects. Guidelines…

12 februari 2019
Biologie // Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Kort

Overladenheid examenprogramma’s (h/v) natuurkunde/biologie

Voor de nieuwe examenprogramma’s havo en vwo voor de bètavakken die in 2013 zijn ingevoerd, heeft SLO in 2017 onderzocht in hoeverre de doelen van de vernieuwingscommissies uit de verf zijn gekomen. Opvallend punt is dat veel leraren de programma’s overladen vinden. Ook staat de tijd voor het schoolexamen vaak onder druk. Voor de vernieuwingscommissies…

ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort

Toolkit Formatief Evalueren

De opbrengsten van drie leernetwerken van SLO en VO-raad rond het thema ‘formatief evalueren’ zijn beschikbaar in een online toolkit. Daar zijn instrumenten en publicaties te vinden om in de klas, op school en in de lerarenopleiding mee aan de slag te gaan met formatief evalueren. SLO en de VO-raad hebben in 2017 leernetwerken van…

10 december 2018
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Monitoronderzoek invoering vernieuwde examenprogramma’s

In hoeverre wordt de beoogde bètavakvernieuwing – zoals ingevoerd met de nieuwe examenprogramma’s havo en vwo voor biologie, natuurkunde en scheikunde – geïmplementeerd en gerealiseerd in de onderwijspraktijk? Dat is de hoofdvraag van het onderzoek dat SLO heeft uitgevoerd conform het invoeringsplan (Michels,2010).   Binnen deze onderzoeksvraag is een antwoord gezocht op vier deelvragen: Wat…

27 november 2018
Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

U-Talent

Over U-Talent U-Talent is een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht en meer dan 40 partnerscholen uit de regio Utrecht. Het doel van U-Talent is om het regionale bètaonderwijs in het VO én in de bachelor van  het HO te versterken en de aansluiting tussen VO en HO te verbeteren. Sinds schooljaar 2017/2018…

31 oktober 2018
Biologie // Natuur // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Lectoraat Curriculumvraagstukken

Elwin Savelsbergh Kenniscentrum Leren en Innoveren van Hogeschool Utrecht Lectoraat Curriculumvraagstukken funderend onderwijs Dit lectoraat werkt aan de versterking van het curriculum in het primair en voortgezet onderwijs en in het hoger beroepsonderwijs. Een speerpunt in het programma is de bijdrage van de bèta-vakken aan Leren voor Duurzame Ontwikkeling. Kernvragen in het onderzoeksprogramma zijn: welke…

06 september 2018
Natuurkunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Mobieltjes in de klas: van afleiding naar aanleiding. 3 oktober 2018

Op 3 oktober organiseren het Freudenthal Instituut en Hogeschool Windesheim een workshop door dr. Zachary Walker. Mobiele telefoons in de klas kunnen enorm afleiden. Leerlingen kijken er vaak op en zijn meer geboeid door de berichten van hun vrienden op WhatsApp en Instagram dan door de les die u zo zorgvuldig hebt voorbereid. Moeten we…

Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort

Handreikingen schoolexamen: handig naslagwerk

De handreikingen bij het schoolexamen van SLO bestaan sinds 2007 als papieren versies en pdf’s, maar sinds enkele jaren zijn ze interactief gemaakt en online te raadplegen. Ze zijn er voor alle vakken en alle schooltypen van het voortgezet onderwijs; de informatie hieronder heeft specifiek betrekking op de handreikingen voor de natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde….

Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Kort

Masterclasses bij Bètapartners

Heb je altijd al een kijkje willen nemen binnen een groot bedrijf? En wil je weten hoe alle (bèta)vakken samenkomen in de werkzaamheden binnen een bedrijf? Meld je dan aan voor één van de masterclasses bij bedrijven die Bètapartners komend schooljaar organiseert! Er is een masterclass bij Shell (Technologie achter olie- en gaswinning) en Tata…

05 september 2018
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Meisjes, Natuurkunde en Techniek: MENT

Het kan heel informatief en vernieuwend zijn om ‘oude’ materialen te bestuderen… Begin jaren tachtig (twintigste eeuw) wordt vanuit de overweging dat meer vrouwen in het beroepsproces gaan meedraaien en daarmee dat er meer mogelijke richtingen aangegeven moeten worden, aandacht besteed aan het beter in beeld brengen van de “niet-traditioneel vrouwelijke sectoren en opleidingen” als…

21 augustus 2018
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Techniek in het natuurkundeonderwijs

Het project Natuurkunde en Techniek (1984-1988) had tot doel om techniek (de praktijk ervan) te gebruiken om natuurkunde aan te leren aan leerlingen. In tegenstelling tot de gebruikelijke manier om op technische toepassingen te wijzen na het aanleren van natuurkundige concepten, onderzocht Marc de Vries of het mogelijk was natuurkunde binnen een techniek context aan…

05 juli 2018
Natuurkunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Symposium ‘Road to reality’ 22 januari 2019

Vanwege de publicatie van de Nederlandse vertaling van “Road to Reality; a Complete Guide to the Universe” door professor Sir Roger Penrose organiseert het Institute for Advanced Study (IAS)(UvA, Amsterdam) samen met Meromorf Press een wetenschappelijk symposium en boekpresentatie op 22 januari 2019, Amsterdam. Roger Penrose is een Brits wis- en natuurkundige. Hij is emeritus…

29 juni 2018
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Nationale Natuurkunde Olympiade Junior

Nationale Natuurkunde Olympiade Junior noj.sites.uu.nl De Natuurkunde Olympiade Junior (NOJ) bestaat sinds 2014 en is bedoeld om leerlingen op jonge leeftijd te enthousiasmeren voor bèta-techniek en natuurkunde in het bijzonder. Daarbij biedt de NOJ een uitdaging voor leerlingen. Met de NOJ richten we ons (vooral) op leerlingen uit de 2e en 3e klas van het…

28 juni 2018
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Tijdschriften

Diverse tijdschriften op het gebied van science, mathematics en STEM Science nationaal NVOX internationaal International Journal of Science Education Science Education Wiskunde/rekenen nationaal Euclides Volgens Bartjens Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek internationaal Educational Studies in Mathematics Journal on Mathematics Education Journal for Research in Mathematics Education (NCTM) Research in Mathematics Education For the Learning…

08 juni 2018
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Kort

Conferentie interdisciplinaire STEM studies, Slowakije, 28-8 a.s.

Graag aandacht voor deze conferentie:  International Conference of Interdisciplinary STEM Studies, 28 August 2018 Nitra Slovakia Lectures and workshops on intercultural learning in mathematics and science disciplines, culture-related contexts and different perspectives on current ecological problems. Participants will share ideas how to implement intercultural ideas to initial teacher education. Conference opens opportunities for exchange of…

01 juni 2018
Natuurkunde // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Voortgezet onderwijs // Lang

Het opleiden van taalbewuste docenten STEM, hoe doe je dat?

Op maandag 28 mei 2018 verdedigde Gerald van Dijk zijn proefschrift ‘Het opleiden van taalbewuste docenten natuurkunde, scheikunde en techniek: een ontwerpgericht onderzoek’ in het Academiegebouw van de UU. Promotoren Harrie Eijkelhof (bètadidactiek, UU) Wilmad Kuiper (curriculumvernieuwing béta, UU/SLO) Maaike Hajer (taalwetenschappen, HU, Uni. of Malmö) Lectoraat bèta- en technologiedidactiek: Elwin Savelsbergh Verwijzingen Platform taalgericht…

29 mei 2018
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Terugblik ELWIeR/Ecent conferentie 2018

Op vrijdag 18 mei 2018 organiseerden ECENT en ELWIeR de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. Het thema van dit jaar was: Doorlopende leerlijnen. Er kwamen ongeveer 120 mensen op af. Hermen Borst, werkzaam bij de Deltacommissaris, verzorgde de openingslezing ‘Geografie als verbindende discipline in het Deltaprogramma’. Hier werd op gereflecteerd door een viertal lerarenopleiders. Daarna werden…

18 mei 2018
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort

Zomerstudiedag ELWIeR/Ecent 22 juni 2018

Regelmatig organiseren we een zomerstudiedag. Deze keer is dat op 22 juni 2018 Freudenthal instituut Buys ballotgebouw, zaal 4.31 (onderdeel 1) en zaal 4.01 (onderdeel 2) Uithof Utrecht, Universiteit utrecht (Ingang via het koningsbergergebouw. Klik hier voor een routebeschrijving en parkeergelegenheid. Beschrijving Deze dag is bedoeld voor lerarenopleiders, docenten en onderzoekers. In feite zijn het…

20 april 2018
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Taal // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Taalgericht vakonderwijs

Taalgericht vakonderwijs staat voor een didactiek die gebruik maakt van het feit dat taal een belangrijke rol speelt bij het leren, wat er ook geleerd wordt. taalgerichtvakonderwijs.nl Zie ook het Handboek en het gerelateerde platform Rekenbewust vakonderwijs. Wat is taalgericht vakonderwijs? Taalgericht vakonderwijs is te omschrijven als contextrijk onderwijs, vol interactie en met taalsteun. De…

19 april 2018
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Educating the Educators – conferentie

International Conference on approaches to scaling-up professional development in mathematics and science education Doel van de ‘Educating-the-Educators’-conferentie is een bijdrage leveren aan de ondersteuning van nascholing en initiële scholing (STEM) op het gebied van onderzoekend en ontwerpend leren. The conference aim is to provide a platform for exchange among research and practice on successful IBL…

18 april 2018
Natuurkunde // Kort

School Event Straling op woensdag 6 juni 2018

Op woensdagmiddag 6 juni 2018 van 13:00 uur tot 16:00 uur organiseert de Nederlandse Vereniging voor Stralingshygiëne (NVS) het School Event Straling in het World Forum in Den Haag. Dit School Event vindt plaats tijdens het 5de Europese International Radiation Protection Association (IRPA) Congres. Het doel van het School Event is om leerlingen uit de…

16 april 2018
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Rekenbewust vakonderwijs

Doel van het platform rekenbewust vakonderwijs: Het rekenen in de andere vakken van het vmbo en havo/vwo versterken Afstemming tussen vakdocenten, o.a. in de vorm van professionalisering Informatie-voorziening en materiaalontwikkeling Praktijkgericht onderzoek Contact: mail exprw [at] uu.nl Nieuwe conferentie 24 september 2024 Zie Aankondiging en NVvW-website.

05 april 2018
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Kort

Miniconferentie Gamification – 18 april 2018

Gamification is een relatief nieuwe ontwikkeling in het onderwijs waarbij spelelementen worden toegepast om je lessen leuker en effectiever te maken. Leerlingen raken door het spelen meer gemotiveerd hun lesstof door te werken en docenten hebben door goed kijken en luisteren tijdens het spel de kans om misconcepten vroegtijdig op te sporen en te behandelen….

04 april 2018
Natuurkunde // Kort

FYSICA 2018 – 13 april 2018

Alle fysici – van student tot professor, van docent tot wetenschapper, werkzaam in industrie of overheid, hbo of universiteit – zijn van harte uitgenodigd deel te nemen aan FYSICA 2018 op vrijdag 13 april. Het is nu het moment om in te schrijven, aangezien die datum snel dichterbij komt! Deze dag biedt een sterk natuurkundig…

02 april 2018
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wiskunde // Kort

Bèta-brede docentendag RUG – 13 april 2018

Op 13 april 2018 vindt de jaarlijkse bètabrede docentendag plaats met als centraal thema “Geef ze de ruimte”. (organisatie: RUG) In deze editie gaan we op onderzoek naar ruimte in de les, het curriculum, voorbeelden van onderwijsinnovaties en de rol van creativiteit en ‘D.I.Y.’ in het onderwijs. Laat u inspireren om uw eigen onderwijs vorm te geven…

15 februari 2018
Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

De eerste drie katernen NLT-didactiek online beschikbaar

NLT-didactiek is een nieuw deelgebied binnen de didactiek van natuurwetenschappen. Hoe ziet een didactiek voor multi- en interdisciplinair onderwijs er uit? Daar is nog niet zo veel over bekend. Voor drie onderwerpen is gedurende het afgelopen jaar een aanzet geschreven; de drie katernen staan nu online op de website van de Vereniging NLT: www.betavak-nlt.nl De…

30 november 2017
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Summerschool voor studenten in Praag in 2018

In het kader van het project IncluSMe (over diversiteit en multiculturaliteit in STEM onderwijs) wordt een summerschool georganiseerd in Praag, in de periode 20-06-2018 tot 29-06-2018. We roepen alle lerarenopleidingen (2e en 1e graad) natuurwetenschappen en wiskunde op om hun studenten hier op te wijzen. Aankomende docenten in wiskunde en sciencevakken moeten leren omgaan met…

22 november 2017
Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang

Digitale geletterdheid

Digitale geletterdheid is een ‘basisvaardigheid’ voor po, vo en mbo. Actueel (2024) Er zal een ‘beproeving’ worden uitgevoerd rondom de nieuwe ideeen (kerndoelen) w.b. digitale geletterdheid. Dit wordt in voorjaar 2024 voorbereid. 20240315 – Aanbieding uitkomsten peiling digitale geletterdheid (peildg.nl 20240306 – Aanbieding concept kerndoelen digitale geletterdheid Algemeen Digitale vaardigheden worden belangrijker door alle (snelle)…

13 november 2017
Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort

Open Online Bètadidactiek

In het project Open Online Bètadidactiek (2016-2017) hebben lerarenopleidingen, onder leiding van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht, vier open online modules ontwikkeld voor de vakdidactiek van wiskunde en natuurkunde/scheikunde. De modules bevatten onder meer videomateriaal, literatuur, opdrachten voor studenten en opdrachten voor leerlingen. De modules laten zich als blended elemen­ten inpassen in cursussen vakdidactiek…

06 oktober 2017
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

Beroepsgericht techniekonderwijs: voorbeelden, didactische modellen en opdrachten voor studenten

De onderstaande opdrachten voor studenten horen bij het artikel Bedrijvig Techniekonderwijs. Het vmbo is volop in beweging. Voor veel scholen geldt dat het onderwijs in de beroepsgerichte vakken realistischer wordt. De AVO vakken krijgen een dienende functie binnen competentiegericht leren. Het werk van techniekdocenten en naskdocenten wijzigt daardoor ingrijpend. De onderstaande videos met bijbehorende opdrachten zijn…

30 september 2017
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang

Nieuwe natuurkunde 2004-2014

Commissie Vernieuwing Natuurkunde-onderwijs De Commissie Vernieuwing Natuurkundeonderwijs havo/vwo werd in 2004 geïnstalleerd. De opdracht was, in samenspraak met het veld een visie op het natuurkundeonderwijs in bovenbouw havo/vwo (de tweede fase) op te stellen op basis van die visie een concept-examenprogramma te ontwikkelen dit concept-examenprogramma in een pilotproject te testen en bij te stellen het…

26 september 2017
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Vakvernieuwingen: conferentie 5 juni 2009

ECENT organiseerde op 5 juni 2009 een werkconferentie voor lerarenopleiders biologie, natuurkunde, scheikunde en techniek in het eerste- en tweedegraadsgebied die betrokken zijn bij de ontwikkeling van NLT, vernieuwde biologie, natuurkunde en scheikunde. Bètavakvernieuwing en de lerarenopleidingen Aan de orde is o.a. gekomen: Actuele ontwikkelingen in de vernieuwingsprojecten, Leerlijnen en dwarsverbanden, Interpretaties van en ervaringen met context-conceptbenadering, Samenwerking…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Natuurkundedocenten onderzoeken de schoolpraktijk

Leraren kunnen veel leren over hun leerlingen door de eigen schoolpraktijk te onderzoeken. De instrumenten voor gegevensverzameling die daarvoor nodig zijn, moeten ze dan vaak zelf maken. Het gaat om instrumenten als test, interview, vragenlijst, observatie of toets. Door eerst een voorspelling doen, worden de gevonden resultaten des te interessanter. Meestal is het toch anders dan gedacht. Download: Poothuis,…

25 september 2017
Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Taal // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Miniconferentie Redeneren en formuleren bij de vakken

Op 1 december 2017 van 13.00 – 16.00 uur organiseert SLO in het Cursus en vergadercentrum Domstad te Utrecht van 13.00 – 16.00 uur een miniconferentie over Redeneren en formuleren bij de vakken. De conferentie wordt georganiseerd in samenwerking met de Expertisecentra voor de lerarenopleidingen Ecent, Elwier, LEMM en Leoned, het Expertisecentrum Educatie van de HKU…

18 september 2017
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Een leerlijn voor het meten met de pc

Waarom kan de ene leerling in klas 4 wel goed omgaan met het doen van metingen via een computer, terwijl de andere nauwelijks weet heeft van de mogelijkheden? Het kunnen meten met de computer, althans notie hebben van wat daarvan de mogelijkheden en beperkingen zijn, hoort thuis in de lijst met vaardigheden die elke leerling…

ANW // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Lang

Probleemstellend onderwijs over een eerste deeltjesmodel

Hoe onderwijs je leerlingen een eerste deeltjesmodel zodat ze het als zinvol leren ervaren? En hoe laat je ze nadenken over het modelkarakter van de natuurwetenschappen? Een voorbeeld van lessen gebaseerd op een activerende, probleemstellende didactiek, die grondig geëvalueerd zijn. Macroscopische verschijnselen verklaren met een deeltjesmodel Veel leerlingen blijken na onderwijs over moleculen of atomen…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Betekenisvol chemie onderwijs over waterkwaliteit

Heeft u ook problemen om uw onderwijs betekenisvol te maken? De concept-contextbenadering geeft u antwoorden op deze vraag. In dit artikel: • concept-contextbenadering lesmateriaal over het testen van waterkwaliteit • richtlijnen voor het ontwerpen van betekenisvol onderwijs De docent als ontwerper van betekenisvol onderwijs Docenten geven niet alleen les, zij ontwerpen ook een deel van hun…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

Interesse-georiënteerd natuur- en scheikundeonderwijs

Op de Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB) bleken leerlingen in de jaren negentig een veel hogere waardering voor de onderbouw natuur- en scheikundelessen te hebben dan op andere scholen in Nederland het geval was. Opmerkelijk is dat op de OSB alle leerlingen in de onderbouw les kregen in breed-heterogene groepen: de niveaus van de leerlingen in…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Leren onderzoeken: een leerlijn

Onderzoek doen is een veelomvattende competentie. Het vereist zowel vakkennis van het terrein van onderzoek, kennis van methoden, technieken en denkwijzen, vaardigheden om die te hanteren en een onderzoekende houding. Deze laatste wordt wel getypeerd met nieuwsgierig zijn, een kritische houding hebben en deel uitmaken van een onderzoeksgemeenschap (Van Aarsen en Van der Valk, 2008)….

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Vakdidactiek via zelfontdekkend leren mbv het VESIt-model

Bij vakdidactiek scheikunde aan het IVLOS (UU) wordt geprobeerd om zo goed mogelijk aan te sluiten bij aandachtspunten van de DIO’s (docenten in opleiding). De DIO’s worden geholpen zich bewust te worden van de leervragen die ze hebben met behulp van het VESIt-model. Het proces van het oproepen van deze leervragen bij DIO’s vertoont duidelijke…

15 september 2017
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Probleemstellende benadering

Probleemstellend onderwijs ordent de leerinhoud in problemen. Hierbij ligt de nadruk op het inhoudelijk motiveren van leerlingen via een samenhangend geheel van kernvragen en aansprekende probleemsituaties. De kern van probleemstellend onderwijs is dat leerlingen op inhoudelijke gronden de zin zien van wat ze aan het doen zijn. Als hieraan is voldaan, mag je verwachten dat…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb

In de bachelor-opleiding van de lerarenopleiding natuurkunde, scheikunde en techniek van het instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht is in het tweede jaar het didactiekproject actief leren geplaatst. In dit project wordt door de studenten een activerende lessenserie gemaakt bij een hoofdstuk uit een veelgebruikt schoolboek voor vmbo-t. Eén van de criteria waar deze lessenserie…

ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Practicum en kracht

Doel van dit onderzoek was, te bepalen welke rol practica kunnen spelen bij de ontwikkeling van het begrip kracht. Tevens wilden we nagaan of verschillende strategieën daarbij ook verschillen in effectiviteit (in de zin van leeropbrengst, uitvoerbaarheid voor de docent, waardering door docent en student). In de eerste onderzoeksronde werd de effectiviteit bepaald van drie…

ANW // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling: aandacht voor energie

Het onderwerp energie is tegenwoordig dagelijks in het nieuws. Dat komt vooral omdat steeds duidelijker wordt dat we er te weinig van hebben: immers de vraag naar energie overtreft het aanbod en bovendien komt de eindigheid van de traditionele (fossiele) energievoorraden steeds meer in zicht. Je kunt je afvragen of het mogelijk is om binnen…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort

Symposium ‘Connecting the DOTs’ – 20 oktober 2017

Docent Ontwikkel Teams (DOTs) zijn een vorm van professionele leergemeenschappen waarbij teams van docenten (van dezelfde school of van verschillende scholen) samen vernieuwend onderwijs ontwikkelen. Hoewel DOTs veel kunnen opleveren voor docenten, gaat samenwerken en samen leren in een DOT niet vanzelf. Sommige docenten geven aan dat hun DOT-deelname weinig bruikbare materialen of professionele ontwikkeling…

ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling

In dit artikel geeft Jos Smits de lerarenopleider en de docent handvatten om het thema duurzame ontwikkeling in de opleiding of op school een plaats te geven. Wat je vindt in dit artikel Vrijwel dagelijks bereiken ons via de krant en actualiteitenprogramma’s verontrustende berichten over klimaatverandering, ontbossing, uitputting van grondstofvoorraden, uitsterven van dier- en plantensoorten,…

14 september 2017
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Practicum: leren ze er wat?

Vergelijkend onderzoek van lesmethoden in het buitenland met en zonder practicum laat maar weinig verschillen zien tussen leerlingen die wel en leerlingen die geen practicum hebben gehad. De verschillen zitten voornamelijk in vaardigheid in het manipuleren van aparatuur, maar niet in kennis/begrip of onderzoeksvaardigheden. Deze uitspraak is niet gebaseerd op een enkel onderzoek, maar op…

Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

EXO in Actie: Beheersbaar maken van het profielwerkstuk

Nieuw in het natuurkunde examenprogramma vanaf 1991 (het ‘WEN’-programma) was de experimentele opdracht (EXO) van leerlingen. Hoewel verplicht, werd de EXO in 1994 op hooguit 20-30 procent van de scholen uitgevoerd. Lessen uit het verleden voor wie over het profielwerkstuk nadenkt. Het is begrijpelijk dat veel docenten opzien tegen de EXO. Begeleiding van zo’n opdracht…

ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Stoot, impuls en blaaspijpjes

Onlangs (1999) demonstreerde een Japanse vrijwilliger een uitert simpel proefje over stoot en impuls. Bij nader inzien kan het proefje ook gebruikt worden voor serieus kwantitatief practicum en voor onderzoek. Het practicum/onderzoek zou zelfs als huiswerk gegeven kunnen worden, want rietjes, meetlatten en wattenstaafjes zijn overal. Eerst beschrijven we de demonstratie, dan het practicum en…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Workshop: Naar een leerlijn onderzoekende houding

Deze workshop tijdens de studieconferentie over vernieuwingen in het bèta-onderwijs stond stil bij de vorming van een ‘onderzoekende houding’ bij leerlingen, een onderwerp dat voor alle bètavakken van belang is. Wat is er aan de orde gekomen? Een leerlijn ‘onderzoekende houding’ is een alternatief voor de nadruk op onderzoeksvaardigheden, die soms al te makkelijk gelegd wordt. In…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Docentennetwerken als motor voor dynamische vakontwikkeling

Op verschillende plekken in het land ontstaan rondom universiteiten en hogescholen docentennetwerken waarin intensief wordt samengewerkt bij de ontwikkeling en uitvoering van nieuw bètaonderwijs. Cor de Beurs beschrijft waar zijn bijdrage op de conferentie vakvernieuwing op in is gegaan. Wat is er aan de orde gekomen? In de lezing van Cor de Beurs bij de studieconferentie over vernieuwingen in…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Projecten met diepgang

Dit artikel is bedoeld voor leraren en lerarenopleiders die behoefte hebben aan een didactisch model om kennisverwerving en vaardigheidstraining docentgestuurd in projectwerk in te bouwen. Daarmee kunnen de motiverende aspecten van projectwerk behouden blijven, terwijl voor het leren van vaardigheden en begrippen toch wat instructie en oefening wordt ingebouwd.

ANW // Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Soorten practica, fasering van de les en uitwerking in een leerlijn op de lerarenopleiding van de HU

Practicum vormt een vast onderdeel in de natuurwetenschappelijke vakken op de middelbare school. Het wordt op velerlei manieren aangeboden en kan een keur aan leerdoelen bedienen. In dit artikel wordt een aantal onderzoeken naar de effectiviteit van natuurkunde onderwijs en de rol van het practicum op een rijtje gezet. Daarna wordt de practicumleerlijn beschreven, zoals…

08 september 2017
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Teaching & Learning Lab

Het Teaching & Learning Lab (TLL) van de Universiteit Utrecht is een plek om te experimenteren met en onderzoek te doen naar nieuwe onderwijsvormen. Het TLL is een ruimte voor onderwijsinnovatie.

01 september 2017
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Opbrengsten ECENT conferentie 2011: Hersenwerk in onderwijs

Op 12 mei 2011 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was de titel: Hersenwerk in onderwijs. Lees hieronder de verslagen van de deelnemers, van de openingslezing en de werkgroepen. En bekijk een videoverslag van de openingslezing en van de werkgroep Creatieve denktechnieken. Openingslezing: Hersenwerk in onderwijs Door: prof. Hilleke Hulshoff…

31 augustus 2017
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Hoe bereiden we studenten voor op vernieuwing?

Hoe ziet bètavernieuwing eruit waaraan docenten in scholen zelf kunnen bijdragen? Hoe ziet bètavernieuwing eruit die in veel scholen uitvoerbaar is? Wat zijn voorwaarden voor een bètavernieuwing om beide varianten mogelijk te maken? En wat betekent dat voor scholen, lerarenopleiders en studenten in de lerarenopleiding en voor scholen waar leraren beginnen? Wat is er aan de orde gekomen?…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen

Hoe kijkt een docent die de intenties van de CvBO en de Nieuwe Scheikunde kent aan tegen zijn eigen ontwikkelervaringen met een module over bijvoorbeeld verliefdheid en tegen zijn onderwijservaringen met het CVBO-programma en de nieuwe scheikunde als geheel? Wat is er aan de orde gekomen? Hoe verhouden die ervaringen zich tot die van veel bètadocenten uit allerlei vakken…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Lezing: Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing Tweede Fase

De curriculumvernieuwingen die zijn ingezet voor het bètaonderwijs in de Tweede Fase richten zich op de aanpassing van de examenprogramma’s voor biologie, scheikunde, natuurkunde en een zevental wiskundevakken en op de ontwikkeling en invoering van het nieuwe vak ‘Natuur, leven en technologie’ (NLT). De vernieuwingen worden onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie uitgevoerd door SLO….

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

DUDOC – Docenten onderzoeken vernieuwingen bètavakken

2022 Zie Radboud website Zie ook UU website 2017 In het DUDOC-programma doen 19 docenten drie dagen per week promotieonderzoek naar verschillende aspecten van de vernieuwingen in de bètavakken. Zes thema’s Elk DUDOC-onderzoek past in een van de volgende thema’s. Leren van leerlingen Toetsen en bedoordelen van leerlingen Samenhang binnen vakken Samenhang tussen vakken Professionalisering…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Eigen divisie bèta-techniek onderwijsonderzoekers

Een groep bèta-techniek onderwijsonderzoekers heeft het initiatief genomen tot een eigen divisie binnen de Vereniging voor Onderwijsresearch VOR. De plannen Onderwijsonderzoek in de bèta- en technische vakken gelabelde ruimte bieden in het programma van de onderwijsresearchdagen (ORD) Samenwerking en wisselwerking tussen practici, beleidsmakers en onderzoekers tot stand brengen door divisiebijeenkomsten en themaconferenties De thema’s Leren…

29 augustus 2017
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Structuur en vreemde werelden

Op school aansluiten bij de leefwereld? Daar bewijs je leerlingen geen dienst meer mee. De Duitse socioloog Thomas Ziehe bestudeert al tientallen jaren de jeugdcultuur. Jongeren leven, anders dan hun ouders, in een ongestructureerde, informele wereld, is zijn stelling. Afstand daarvan nemen, structuur bieden, en leerlingen als een reisleider kennis laten maken met vreemde werelden,…

Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang

Literatuur over rubrics

Literatuurlijst behorend bij het ECENT artikel Het beoordelen van een ontwerp. Fox-Turnbull W. (2006) de invloeden van Teacher Kennis en Authentic Formatieve toetsing op Student Leren in Technology Education, International Journal of Technology and Design Education (2006) Klein P. et al (1998) Analytic vs Holistic Scoring of Science Prestatie Taken, Applied meting in het onderwijs (02/11)…

ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Begrippen in beeld

Iets nieuws uitproberen in je klas waarover je anderen enhousiast hebt horen doen en praten, kan soms best lastig zijn. Het heeft zoals veel dingen in het onderwijs een drempel die, eenmaal genomen, vaak ruimschoots de moeite van het passeren waard blijkt. In onderstaand atikel vindt u een aanpak en variaties, die zeer geschikt zijn…

Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang

Significante cijfers bij rekenen en meten

Bij natuurkunde en scheikunde wordt doorgaans in de vierde klassen van HAVO en VWO aandacht besteed aan het onderwerpen; significante cijfers. Significante cijfers worden vooral gebruikt bij de uitwerking van vraagstukken. Aan de invoering ervan zal de opkomst van de rekenmachine ongetwijfeld een belangrijke bijdrage hebben geleverd. Immers, door de rekenmachine werd het aantrekkelijker om…

ELWIeR en Ecent als één STEM