Lerarenopleidingen Science en Wiskunde/Rekenen

Kennisbasis rekenen-wiskunde lerarenopleiding basisonderwijs

Algemeen

Het beheersen van de kennisbasis geeft aan dat een student voldoende feitelijke en theoretische kennis van het vak en de vakdidactiek paraat heeft. Ook bezit hij de vaardigheden om deze kennis in de diversiteit van de beroepspraktijk te hanteren. Boven deze voor alle studenten geldende kennisbasis verwerven studenten in lokale differentiaties en specialisaties een surplus aan vakkennis.
Landelijk is van belang dat lerarenopleidingen afgerekend kunnen worden op een duidelijke, gelegitimeerde, bestuurlijk vastgestelde en voor ieder verifieerbare kennisbasis van alle schoolvakken. Dat vereist een geobjectiveerd controleerbaar systeem van landelijke kennistoetsen dat de lerarenopleidingen gezamenlijk in stand houden en dat in de periodieke accreditatieprocedures voor de opleidingen kan worden geijkt. Op 25 mei 2009 bracht de Onderwijsraad een advies uit met betrekking tot landelijke toetsing van de kennisbasis dat goeddeels in deze lijn ligt. Een robuuste digitale toetsinfrastructuur maakt het straks voor iedere opleider mogelijk zijn student(en) de maat te nemen op het moment dat de opleiding daarvoor in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) heeft aangewezen.
Vakkennis alleen maakt nog geen goede leraar. De kennistoetsen vormen geen eindtoets en kunnen bijvoorbeeld al in het tweede of derde jaar van de opleiding worden afgesloten. Er zal op basis van de kennisbasis ook een landelijke toetsing gerealiseerd worden. Dat betekent de opbouw van een digitale toetsinfrastructuur en parallel daaraan de ontwikkeling van een toetsitembank. Proeftoetsen zijn voorzien voor 2010-2011.
In de lange versie van de Kennisbasis zijn nog de volgende extra stukken opgenomen:

  1. Kennisbasis rekenen-wiskunde kort: de domeinen en kernconcepten. Dit is bedoeld voor degenen die in kort bestek kennis willen nemen van de essentie van de kennisbasis, de domeinen en kernconcepten (ook wel aangeduid als kenniselementen)
  2. Kennisbasis en de referentieniveaus rekenen van de Commissie Meijerink. Dit behandelt de reikwijdte van de kennisbasis op het terrein van de vaardigheden. Het opent vensters op de kennisbasis vanuit de referentieniveaus voor rekenen in de rapportage van de Expertgroep van de Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen, (Commissie Meijerink), verschenen februari 2008, en in de bijstelling hiervan die dezelfde commissie heeft aangebracht onder de titel ‘Een nader beschouwing; over de drempels met taal en rekenen’, juni 2009.
  3. Een toelichting en verantwoording van de opstellers met vakspecifieke opmerkingen over totstandkoming, gekozen opbouw en bronnen.
  4. Daarna volgen de uitwerkingen voor vak en vakdidactiek waarin opgenomen definities en beschrijvingen, (wetenschappelijke) bronnen, praktijkvoorbeelden.

  1. Globale theorie rekenen-wiskunde en didactiek

    1. Doelen van het vakgebied rekenen-wiskunde op de basisschool

      • Gecijferdheid
      • Kerndoelen, tussendoelen en referentieniveaus
    2. Leerprocessen bij rekenen-wiskunde

      • Mathematiseren en formaliseren
      • Automatiseren en memoriseren
      • Taal en betekenisverlening
    3. Vakdidactiek rekenen-wiskunde

      • Vakdidactische noties van realistisch reken-wiskundeonderwijs
      • Nuanceringen en kanttekeningen bij realistisch reken-wiskundeonderwijs
      • Omgaan met verschillen bij rekenen-wiskunde
      • Oefenen en onderhouden
      • Historisch perspectief
  2. Domeinbeschrijvingen

    • Hele getallen
    • Verhoudingen, procenten, breuken, kommagetallen
    • Meten
    • Meetkunde
    • Verbanden
ELWIeR kreeg de opdracht ( HBOraad/OCW, 2008) om de kennisbasis rekenen-wiskunde voor de pabo te formuleren. ELWIeR heeft hiervoor in samenwerking met PANAMA een projectgroep ingesteld, bestaande uit:

  • Marc van Zanten, hogeschooldocent rekenen-wiskunde Hogeschool Edith Stein / Twente, School of Education, projectleider PANAMA, voorzitter projectgroep
  • Frits Barth, hogeschooldocent rekenen-wiskunde Stenden Hogeschool, Christelijke pabo, Leeuwarden;
  • José Faarts, hogeschooldocent rekenen-wiskunde Hogeschool Zuyd, pabo Maastricht;
  • Anneke van Gool, ELWIeR, PANAMA;
  • Ronald Keijzer, docent rekenen-wiskunde IPABO Amsterdam/Alkmaar, ass. projectleider, ELWIeR, PANAMA

ELWIeR en Ecent als één STEM